Κυπαρίσσι

ΠουΒρίσκεται… Το Κυπαρίσσι υπάγεται στο Δήμο Αγ. Κοσμά και βρίσκεται σε απόσταση 24 χμ βορειοδυτικά της πόλης των Γρεβενών και πάνω στο δρόμο Γρεβενών – Πενταλόφου. Συνορεύει με τα χωριά Αγ. Κοσμά, Μέγαρο, Πρόσβορο , Καλλονή, Τρίκορφο και Χρυσαυγή με τα οποία επικοινωνεί με ασφάλτινες διαδρομές. Έχει ακόμη γρήγορη πρόσβαση στο χιονοδρομικό κέντρο της Βασιλίτσας μέσω Μεγάρου – Αναβρυτών ή μέσω Καλλονής – Δοτσικού – Φιλιππαίων. Η έκταση που καταλαμβάνει είναι 8.800 στρέμματα.
Είναι οικισμός χτισμένος σε υψόμετρο 920 μ. με 80 σπίτια και 30 μόνιμους κατοίκους το χειμώνα. Το καλοκαίρι οι κάτοικοι ξεπερνούν τους 300 αφού είναι ένα καταπράσινο χωριό με πολύ καλό κλίμα, συνθήκες που το μετέτρεψαν σε καθαρά τουριστικό προορισμό.
Μεγάλες παροικίες Κυπαρισσιωτών βρίσκονται σε Γρεβενά, Τρίκαλα, Αλεξάνδρεια, Καβάλα, Γερμανία, Αμερική και Αυστραλία. Απ’ αυτούς που βρίσκονται στις ανατολικές χώρες λόγω του εμφυλίου πολέμου οι περισσότεροι επέστρεψαν εδώ και αρκετά χρόνια.

Ιστορία…
Σύμφωνα με γραπτές μαρτυρίες ο οικισμός υπάρχει πριν το 1700 ενώ οι προφορικές το τοποθετούν πολύ παλιότερα. Το παλιό του όνομα ήταν Μπίσιοβο και υπάρχουν δύο εκδοχές για το όνομα αυτό. Η σλαβικής προέλευσης που θέλει να σημαίνει χώρο γεμάτο βελανιδιές και η τούρκικη που σημαίνει πέντε σπίτια – πέντε φαμίλιες. Η δεύτερη ονομασία Δίσβατο δόθηκε το 1926 με τη μετονομασία όλων των χωριών. Το όνομα αυτό δεν ικανοποίησε τους κατοίκους οι οποίοι αντέδρασαν και πριν ακόμη το όνομα πάρει το δρόμο για τη νομιμοποίηση μετατράπηκε σε Κυπαρίσσι.
Το όνομα αυτό – αφού στην περιοχή δεν φύονται κωνοφόρα – αποδίδεται στους κατοίκους που στο σύνολό τους είναι ψηλοί και λεπτοί σαν κυπαρίσσια.
ΑξίζειΝαΔείτε…
Αν και η μορφή του χωριού επηρεάστηκε από τις καταστροφές του πολέμου και από τις νέες κατασκευές ειδικά μετά το σεισμό του 1995 το Κυπαρίσσι εξακολουθεί να παραμένει ένα γνήσιο μαστοροχώρι με αρκετά ακόμη δείγματα τεχνοτροπίας και αρχιτεκτονικής.
Σημαντικότατα κτίσματα η βυζαντινή λιθόκτιστη και λιθόσκεπη εκκλησία του Αγ. Γεωργίου (1867) με το χειροποίητο ξυλόγλυπτο τέμπλο, το πέτρινο δημοτικό σχολείο (1915), το τριώροφο με πελεκητές κολώνες καμπαναριό και το ανάγλυφο μονοκόμματο εικονοστάσι με μορφή λιονταριού και αγιογραφίες σκαλισμένες στην πέτρα. Όλα τους έχουν τη σφραγίδα της τεχνοτροπίας του γνωστού λιθοξόου ΒΡΑΓΚΑ που καταγόταν από το γειτονικό χωριό Αγ. Κοσμά.

Αξίζει να επισκεφτείτε το πέτρινο γεφύρι του Παπατάκη, χτισμένο στα 1920 στο δρόμο προς Κοσμά Αιτωλό όπου σώζεται η μία καμάρα μόνο, και το Παλιόκαστρο, ένας λόφος στην είσοδο του χωριού, σημείο αρχαιολογικού χώρου. Αν και ποτέ δεν έγιναν εδώ επίσημες ανασκαφές υπάρχουν ευρήματα οικισμού ενώ βρέθηκαν κατά καιρούς κεραμικά και πολεμικά σκεύη βυζαντινής και ρωμαϊκής εποχής. Αν έχετε χρόνο ζητήστε να δείτε λίγα από τα δέκα πηγάδια που βρίσκονται σε αυλές ή σοκάκια του χωριού. Κατασκευάστηκαν εδώ και πολλά χρόνια και εξακολουθούν να λειτουργούν αναδεικνύοντας την τέχνη και το μεράκι των κτιστάδων του χωριού.
Ενδιαφέροντα… Ακόμη, μπορείτε να επισκεφτείτε το εξωκλήσι του Προφήτη Ηλία στο λόφο Μπούτσκα που δεσπόζει απέναντι από το χωριό και απ’ όπου μπορείτε να θαυμάσετε τη θέα που προσφέρει, και τον Αγ. Δημήτριο όπου βρέθηκαν παλαιοί τάφοι. Εντυπωσιακό είναι και το άγαλμα του στρατηγού του δημοκρατικού στρατού Νικόλαου Θεοχαρόπουλου (καπετάν Σκοτίδα). Οι τέσσερις βρύσες του χωριού Σιόποτο, Τρανό Πηγάδι, Γούλης και Κισμές θα σας δροσίσουν όλο το χρόνο, ενώ σύμφωνα με την παράδοση, ο Γούλης θα σας “ποτίσει” και με την παντοτινή αγάπη για αυτό το χωριό. Αξίζει να πιείτε το τσίπουρο στην κεντρική πλακόστρωτη όμορφη πλατεία και να περπατήσετε στη φανταστική διαδρομή χωριό – Νιντρούζι συναντώντας τις τρεις βρύσες Μπορίμι, Ανδρώνης και Νταλέτσος. Η δέση του Αγγελάκη με το μικρό καταρράκτη προσφέρεται για τους λάτρεις του υγρού στοιχείου. Πανηγύρια…
Οι πιο σημαντικές γιορτές του χωριού, στις οποίες αξίζει να παρευρεθείτε το καλοκαίρι, είναι το πανηγύρι του χωριού, την παραμονή του Δεκαπενταύγουστου και το αντάμωμα των Κυπαρισσιωτών στην πλατεία στα τέλη Ιουλίου. Θα χαρείτε το ίδιο όμως και στη χειμερινή τους γιορτή, τη Γουρνοχαρά, τη δεύτερη μέρα των Χριστουγέννων, όπου μπορείτε να απολαύσετε το υπέροχο χοιρινό κρέας. Κύριο χαρακτηριστικό όλων των γιορτών είναι το καλό φαγητό, το άφθονο ποτό και φυσικά ο χορός με τη συνοδεία παραδοσιακής μουσικής. Όλες είναι εκδηλώσεις που ξεφεύγουν από τα συνηθισμένα και εκπέμπουν αγάπη, φιλοξενία και μεράκι. Πολιτισμός
Από πλευράς κουλτούρας, εθίμων και ηθών, το Κυπαρίσσι αν και ανήκει στο νομό Γρεβενών είναι πιο κοντά στην περιοχή Βοΐου ακολουθώντας την ίδια με την περιοχή αυτή πορεία. Πολυταξιδεμένοι από χρόνια οι Κυπαρισσιώτες λόγω της κύριας ασχολίας τους (κτιστάδες, πετράδες τεχνίτες) άνοιξαν ορίζοντες, δημιούργησαν επιχειρήσεις, σπούδασαν και είναι σήμερα όλοι τους όπου και αν κατοικούν πετυχημένοι επαγγελματίες και επιστήμονες. Στα θετικά στοιχεία η μετάδοση της αγάπης των παλιών στις νεότερες γενιές με αποτέλεσμα νέα παιδιά να επισκέπτονται αλλά και να συμμετέχουν στα δρώμενα του χωριού. Απ’ το 1912 έχουμε τον πρώτο σύλλογο στην Αμερική με το όνομα «Αδελφότης Αγ. Αθανάσιος» και μεγάλη προσφορά στο χτίσιμο της εκκλησίας, του σχολείου και της γέφυρας. Σήμερα στο χωριό υπάρχει ένας από τους παλιότερους συλλόγους του νομού (1976) με έντονη δράση σε επίπεδο εκδηλώσεων και έργων : πλατεία, παιδική χαρά, πανηγύρι, θεατρικές παραστάσεις, χορευτικά, συναυλίες, ιστοσελίδα κ.λ.π. Το εκτελούμενο αυτόν τον καιρό έργο του συλλόγου (Λαογραφικό μουσείο) θα αποτελέσει πόλο έλξης επισκεπτών αφού θα είναι ένα από τα πιο πλούσια και οργανωμένα της περιοχής (πάνω από 500 εκθέματα), χάρη στον ακούραστο συλλέκτη – συντηρητή Κυπαρισσιώτη Φώτη Δημόπουλο.
ΑξίζειΝαΔοκιμάσετε…
Μπορείτε να προμηθευτείτε μέλι από τοπικούς παραγωγούς και ακόμα φασιανούς, κοτόπουλα, αυγά, πέρδικες και παγώνια από τη μεγαλύτερη στην Ελλάδα μονάδα των Διονύση και Βαγγέλη Παπαδόπουλο. Στις περιόδους που βγαίνουν τα μανιτάρια θα ζήσετε πρωτόγνωρες εμπειρίες με τη συλλογή τους και θα γευτείτε παραδοσιακές συνταγές που καταγράφονται στο βιβλίο «Μανιταρομαγειρέματα» της Κυπαρισσιώτισσας κυρίας Βέργου-Ευαγγελοπούλου.
Μην παραλείψετε να επισκεφτείτε το μαγαζί της κας Φρειδερίκης στην κεντρική πλατεία του χωριού και να πιείτε το καφεδάκι σας ή να απολαύσετε ένα πεντανόστιμο γεύμα με ομελέτα, τουρσί, παϊδάκια, χωριάτικο λουκάνικο και φασιανό στιφάδο. ΧρήσιμεςΠληροφορίες
Στο χωριό δε λειτουργεί ξενώνας.
*** το υλικό μας το παραχώρησε ο κος Ευαγγελόπουλος Χρήστος, Κυπαρισσιώτης στην καταγωγή, ιστοριογράφος και ερευνητής